Oluşturduğum Robots.txt Dosyasını Web Siteme En Doğru Şekilde Nereye Yüklemeliyim?

Bir SEO editörü olarak, web sitenizin arama motorları tarafından doğru bir şekilde taranması ve dizine eklenmesi, başarınızın temel taşlarından biridir. Bu sürecin en kritik unsurlarından biri de robots.txt dosyasıdır. Bu küçük, ancak son derece güçlü metin dosyası, arama motoru botlarının sitenizde hangi sayfalara erişip hangilerine erişemeyeceğini belirleyen bir yol haritası görevi görür. Özellikle Google AdSense gibi reklam programlarından gelir elde eden siteler için bu doğru yönlendirme, sadece SEO performansını değil, aynı zamanda reklam alaka düzeyini ve dolayısıyla geliri de doğrudan etkiler. Bu makalede, oluşturduğunuz robots.txt dosyasını web sitenize en doğru şekilde nereye yüklemeniz gerektiğini, bunun neden bu kadar önemli olduğunu ve olası hataları nasıl önleyeceğinizi detaylı bir şekilde ele alacağız.

Robots.txt Nedir ve Neden Önemlidir?

Robots.txt dosyası, Search Engine Optimization (SEO) dünyasının vazgeçilmez bir parçasıdır. Kısaca, arama motoru örümceklerinin (crawler) web sitenizi ziyaret ettiğinde ilk baktıkları ve uymak zorunda oldukları bir dizi kuralı içeren düz metin dosyasıdır. Bu dosya, sitenizin genel sağlığı ve arama motorları karşısındaki görünürlüğü açısından hayati bir rol oynar.
Peki, neden bu kadar önemli? İşte başlıca nedenler:
1. Tarama Bütçesi Yönetimi: Her web sitesinin, özellikle büyük ve çok sayıda sayfaya sahip olanların, arama motorları tarafından belirli bir "tarama bütçesi" vardır. Bu bütçe, botların sitenizde belirli bir süre içinde ne kadar sayfa tarayabileceğini ifade eder. Robots.txt dosyası sayesinde, botların zamanını önemsiz veya yinelenen içeriğe sahip sayfalar yerine, gerçekten değerli ve dizinlenmesini istediğiniz sayfalara odaklamasını sağlayabilirsiniz. Bu, tarama bütçesinin verimli kullanılması açısından kritik öneme sahiptir.
2. Hassas İçeriğin Korunması: Yönetim panelleri, özel kullanıcı alanları, taslak sayfalar veya geliştirme aşamasındaki içerikler gibi hassas veya henüz yayınlanmaya hazır olmayan sayfaların arama motorları tarafından dizine eklenmesini istemeyebilirsiniz. Robots.txt, bu tür alanları botlardan gizlemenin ilk ve en temel adımıdır. Ancak unutulmamalıdır ki, robots.txt sadece taramayı engeller, dizinlemeyi değil. Eğer başka sitelerden bu sayfalara link varsa, yine de dizine eklenebilirler (ancak içeriği okunamadığı için genellikle değerleri düşüktür). Kesin dizin engelleme için `` etiketi kullanılmalıdır.
3. Yinelenen İçerik Sorunlarını Azaltma: E-ticaret sitelerinde filtreleme sayfaları, sıralama seçenekleri veya aynı içeriğin farklı URL'lerde gösterildiği durumlar gibi yinelenen içerik sorunları sıkça yaşanır. Bu durum, arama motorları tarafından sitenizin kalitesiz olarak algılanmasına neden olabilir. Robots.txt ile bu tür sayfaların taranmasını engelleyerek yinelenen içerik riskini azaltabilirsiniz.
4. Kaynak Optimizasyonu: Büyük resim dosyaları, CSS veya JavaScript dosyaları gibi kaynakların gereksiz yere taranmasını engelleyerek sunucu yükünü azaltabilir ve tarama sürecini hızlandırabilirsiniz. Ancak modern SEO yaklaşımları, bu tür kaynakların taranmasına izin verilmesini önerir, zira Googlebot artık sayfaları kullanıcı gözüyle görmek için bu kaynaklara ihtiyaç duyar. Bu nedenle, kritik CSS/JS dosyalarını engellemekten kaçınılmalıdır.
5. Google AdSense Performansı: Google AdSense kullanan bir web sitesiyseniz, ad alaka düzeyinin ve dolayısıyla gelirinizin doğru içeriğin taranmasına bağlı olduğunu bilmelisiniz. Eğer reklam göstermek istediğiniz sayfalar robots.txt tarafından engellenmişse, Google'ın reklam botları (Mediapartners-Google) bu sayfaları analiz edemez ve size en uygun reklamları sunamayabilir. Bu durum, potansiyel gelir kaybına yol açabilir. Bu nedenle, reklam gösterdiğiniz tüm sayfaların taranabilir olduğundan emin olmalısınız.
Özetle, robots.txt dosyası, web sitenizin arama motorları ile olan iletişimini düzenleyen bir köprüdür. Doğru bir şekilde yapılandırıldığında, sitenizin performansını artırırken, yanlış kullanıldığında ciddi sorunlara yol açabilir.

Robots.txt Dosyasının Doğru Yükleme Yeri: Kök Dizin

Bu makalenin ana sorusuna gelelim: Oluşturduğunuz robots.txt dosyasını web sitenize en doğru şekilde nereye yüklemelisiniz? Cevap net ve kesindir: Web sitesi kök dizini (root directory).
Arama motoru botları, bir web sitesini ziyaret ettiklerinde, robots.txt dosyasını aramak için öncelikle sitenizin ana dizinine giderler. Yani, eğer siteniz `www.ornek.com` ise, botlar `www.ornek.com/robots.txt` adresine bakarlar. Bu konum, arama motorları tarafından belirlenmiş evrensel bir standarttır ve bu standardın dışındaki herhangi bir yere yüklenen robots.txt dosyası, botlar tarafından *hiçbir şekilde* dikkate alınmaz.

Kök Dizini Nasıl Belirlenir ve Yükleme Nasıl Yapılır?

Web sitesi kök dizini, genellikle hosting sağlayıcınızın dosya yöneticisi veya FTP/SFTP istemciniz aracılığıyla erişebileceğiniz ana klasördür. Bu klasörün adı genellikle `public_html`, `www`, `htdocs` veya sitenizin ana alan adıyla anılan bir klasör olabilir.
Yükleme Adımları:
1. FTP/SFTP Erişimi: Bir FTP istemcisi (örneğin FileZilla) kullanarak hosting hesabınıza bağlanın. Kullanıcı adı ve şifre bilgilerini hosting sağlayıcınızdan edinebilirsiniz.
2. CPanel/Plesk Dosya Yöneticisi: Hosting sağlayıcınızın kontrol paneli (CPanel, Plesk vb.) üzerinden "Dosya Yöneticisi" aracına erişin.
3. Kök Dizini Bulma: Bağlandıktan veya dosya yöneticisine girdikten sonra, web sitenizin ana sayfasına karşılık gelen dizini bulun. Bu genellikle `public_html`, `www` veya alan adınızın kendisi ile işaretlenmiş bir klasördür.
4. Yükleme: Hazırladığınız `robots.txt` dosyasını bu ana dizine yükleyin. Dosya adının tamamen küçük harflerle ve tam olarak `robots.txt` olması çok önemlidir. Büyük harf kullanımı (örneğin `Robots.txt`) veya farklı bir isim (örneğin `robot.txt`) botlar tarafından tanınmayacaktır.
5. Doğrulama: Yükledikten sonra, tarayıcınızdan `www.siteniz.com/robots.txt` adresini ziyaret ederek dosyanın erişilebilir olduğunu ve içeriğinin doğru göründüğünü kontrol edin.
Yanlış bir konuma (örneğin `www.ornek.com/blog/robots.txt` gibi bir alt dizine) yüklenen robots.txt dosyası, arama motorları için yok hükmündedir. Botlar bu dosyayı bulamayacak ve dolayısıyla sitenizin tüm sayfalarını (erişim engeli olmayanları) varsayılan olarak taramaya devam edecektir. Bu durum, hem tarama bütçesinin yanlış kullanılmasına hem de gizli kalmasını istediğiniz sayfaların yanlışlıkla dizine eklenmesine yol açabilir.

Robots.txt Dosyasının Etkin Çalışması İçin Diğer Önemli Noktalar

robots.txt dosyasının doğru konumda olması kadar, içeriğinin de doğru ve etkili bir şekilde yapılandırılmış olması büyük önem taşır.

Syntax ve İçerik Kontrolü

robots.txt dosyası belirli bir sözdizimi kurallarına uymalıdır:
* `User-agent:`: Bu yönerge, hangi arama motoru botu için kuralların geçerli olduğunu belirtir.
* `User-agent: *` tüm botlar için geçerli demektir.
* `User-agent: Googlebot` sadece Google botu için geçerlidir.
* `User-agent: Mediapartners-Google` ise Google'ın AdSense reklam botu için geçerlidir.
* `Disallow:`: Belirtilen botun hangi URL'leri taramasını engellediğini gösterir. Örneğin: `Disallow: /admin/`
* `Allow:`: `Disallow` ile engellenen bir dizin içindeki belirli bir URL'ye erişime izin vermek için kullanılır. Örneğin, `Disallow: /wp-admin/` kuralının altına `Allow: /wp-admin/admin-ajax.php` ekleyerek belirli bir dosyanın erişilebilir olmasını sağlayabilirsiniz.
* `Sitemap:`: Bu yönerge, XML site haritanızın (veya birden fazla site haritasının) konumunu arama motorlarına bildirmenin en iyi yollarından biridir. Örneğin: `Sitemap: https://www.siteniz.com/sitemap_index.xml`

Tarama Bütçesi Yönetimi ve Dizinleme Stratejileri

Daha önce de belirttiğimiz gibi, robots.txt tarama bütçesini optimize etmek için harika bir araçtır. Düşük değerli veya yinelenen içeriğe sahip sayfaları `Disallow` ile engelleyerek, botların değerli sayfalara daha fazla zaman ayırmasını sağlarsınız.
Ancak, dizinleme konusunda bir nüansı anlamak önemlidir: robots.txt sadece taramayı engeller, dizinlemeyi değil. Bir sayfa robots.txt ile engellenmiş olsa bile, eğer başka sitelerden veya sitenizin içinden o sayfaya gelen bağlantılar varsa, arama motorları o sayfanın varlığını bilebilir ve "Tarandı ama dizine eklenmedi" veya "robots.txt tarafından engellendi" şeklinde Google Search Console'da raporlayabilir. Hatta bazı durumlarda, içeriğini tarayamasa bile başlığını ve açıklamasını diğer kaynaklardan (anchor text) alarak dizine ekleyebilir. Bir sayfanın kesinlikle dizinlemeye dahil edilmemesini istiyorsanız, o sayfanın `` bölümüne `` etiketini eklemelisiniz. Ancak bu etiketi ekleyebilmek için sayfanın taranabilir olması gerektiğini unutmayın. Yani, taranmasını engellediğiniz bir sayfaya `noindex` etiketi yerleştiremezsiniz. Bu karmaşık durumu yönetmek için doğru stratejiyi belirlemek, sitenizin uzun vadeli SEO başarısı için elzemdir. Daha fazla bilgi için '/makale.php?sayfa=robots-txt-olusturma-rehberi' adlı makalemize göz atabilirsiniz.

Google Search Console ile Test Etme

Google Search Console (GSC), robots.txt dosyanızı test etmek ve hataları ayıklamak için paha biçilmez bir araçtır. GSC'deki "Ayarlar" > "Tarama" > "Robots.txt testi" bölümünü kullanarak dosyanızın geçerliliğini kontrol edebilir, belirli bir URL'nin hangi kurallar tarafından etkilendiğini görebilir ve Googlebot'un sitenizi nasıl gördüğünü simüle edebilirsiniz. Bu, potansiyel sorunları yayınlamadan önce tespit etmenize yardımcı olur.

Robots.txt Dosyasında Yapılan Yaygın Hatalar ve Kaçınılması Gerekenler

Tecrübeli bir SEO editörü olarak, robots.txt dosyalarında sıkça karşılaşılan hataları biliyorum. Bu hatalardan kaçınmak, sitenizin sağlığı ve performansı için kritik öneme sahiptir.
1. Kritik CSS/JS/Görsel Dosyalarını Engelleme: Geçmişte, bant genişliğini korumak için bu tür dosyaların taranması engellenebilirdi. Ancak günümüzde Googlebot, bir sayfayı tıpkı bir insan gibi render etmek (oluşturmak) ve kullanıcının göreceği şekilde anlamak ister. Eğer CSS (stil), JavaScript (etkileşim) veya önemli görseller engellenirse, Googlebot sayfanın düzenini, mobil uyumluluğunu ve genel kullanıcı deneyimini doğru bir şekilde değerlendiremez. Bu da sıralamalara olumsuz yansıyabilir. Bu nedenle, `User-agent: *` altında `Disallow: /wp-content/themes/` veya `Disallow: /wp-includes/` gibi genel engellemelerden kaçının.
2. Önemli İçeriği Yanlışlıkla Engelleme: En ciddi hatalardan biri, sitenizin temel içeriğini veya önemli ürün/hizmet sayfalarını yanlışlıkla robots.txt ile engellemektir. Bu durum, ilgili sayfaların arama sonuçlarından tamamen kaybolmasına neden olur. Özellikle "Robots Txt Üretici" gibi araçlarla dosya oluştururken, çıktıları dikkatlice gözden geçirmek gerekir.
3. robots.txt Dosyasını Alt Dizinlere Yüklemek: Daha önce de belirttiğimiz gibi, robots.txt dosyası yalnızca sitenizin kök dizininde tanınır. `/blog/robots.txt` veya `/forum/robots.txt` gibi alt dizinlere yüklenen dosyalar tamamen göz ardı edilir. Botlar, yalnızca `siteniz.com/robots.txt` adresine bakar.
4. Sözdizimi Hataları: Yanlış yazılan yönergeler, eksik satırlar veya hatalı URL yolları robots.txt dosyasının düzgün çalışmasını engeller. Her kuralın kendi satırında olması ve `User-agent` direktifinden önce başka bir kural olmaması gibi temel sözdizimi kurallarına uyulmalıdır. Küçük bir yazım hatası bile tüm dosyanın geçersiz olmasına neden olabilir.
5. robots.txt Dosyasını Tamamen Unutmak veya Güncellememek: Web siteniz geliştikçe, yeni bölümler ekledikçe veya eski sayfaları kaldırdıkça, robots.txt dosyasını da buna göre güncellemeniz gerekebilir. Eski veya eksik bir robots.txt dosyası, sitenizin performansını olumsuz etkileyebilir. Örneğin, yeni eklediğiniz gizli bir sayfayı engellemeyi unutabilir veya artık var olmayan bir sayfanın taranmasını engellemeye devam edebilirsiniz.
6. `Sitemap` Direktifini Unutmak: robots.txt dosyasında XML site haritası konumunu belirtmek, arama motorlarının sitenizin tüm önemli sayfalarını bulmasına yardımcı olur. Bu, özellikle yeni siteler veya sıkça güncellenen siteler için önemlidir. Bir site haritası oluşturmak ve bunu robots.txt'de belirtmek, dizinleme sürecini hızlandırabilir. Site haritasının önemi hakkında daha fazla bilgi için '/makale.php?sayfa=site-haritasi-olusturma-ve-onemi' adresini ziyaret edebilirsiniz.
Bu hatalardan kaçınmak için, robots.txt dosyanızı oluştururken dikkatli olun, Google Search Console'daki "Robots.txt testi" aracını düzenli olarak kullanın ve sitenizin yapısında önemli değişiklikler yaptığınızda dosyanızı gözden geçirmeyi unutmayın.

Google AdSense ve Robots.txt İlişkisi

Google AdSense, milyonlarca web sitesi sahibinin içeriklerinden gelir elde etmesini sağlayan popüler bir reklam platformudur. Google AdSense ile başarılı olmak için, reklamlarınızın alakalı, yüksek kaliteli ve kullanıcının dikkatini çeken içerikle birlikte gösterilmesi gerekir. Bu da doğrudan robots.txt dosyanızla ilgilidir.
Google'ın reklam botu olan `Mediapartners-Google`, sitenizdeki reklam alanlarını ve çevreleyen içeriği analiz ederek en uygun reklamları sunmaya çalışır. Eğer robots.txt dosyanız, reklam göstermeyi planladığınız sayfaların taranmasını engelliyorsa, reklam botu bu içeriğe erişemez. Bu durumda, birkaç olumsuz sonuç ortaya çıkabilir:
1. Düşük Reklam Alaka Düzeyi: Reklam botları içeriği analiz edemediği için, sayfalarınızda genel veya düşük alakalı reklamlar gösterilebilir. Bu, kullanıcıların reklamlara tıklama olasılığını azaltır ve dolayısıyla Google AdSense gelirlerinizi düşürür.
2. Boş Reklam Alanları: Bazı durumlarda, bot içeriği hiç analiz edemediğinde, reklam alanları boş kalabilir ve bu da potansiyel gelir kaybına neden olur.
3. Politika İhlalleri: Nadiren de olsa, eğer bir sayfanın içeriği AdSense politikalarını ihlal ediyorsa ancak robots.txt tarafından engellendiği için Googlebot tarafından taranamıyorsa, bu durum reklam politikalarının ihlali olarak algılanabilir. Her ne kadar bu durum `Mediapartners-Google` botunun kendisi tarafından kontrol edilmese de, genel site sağlığı açısından önemlidir.
4. Reklam Optimizasyonu Zorluğu: Google, sitenizin içeriğini anlayarak ve kullanıcı davranışlarıyla eşleştirerek zamanla reklam yerleşimlerini ve türlerini optimize eder. Eğer robots.txt bu süreci engelliyorsa, optimizasyon da etkilenecektir.
Bu nedenle, Google AdSense kullanan web sitelerinin robots.txt dosyalarını dikkatlice yapılandırması gerekmektedir. `User-agent: Mediapartners-Google` için özel kurallar tanımlayabilir veya genel `User-agent: *` altında reklam gösterdiğiniz hiçbir sayfanın engellenmediğinden emin olabilirsiniz. Genellikle, `User-agent: Mediapartners-Google` botu, `User-agent: *` için tanımlanan kurallara uyar, ancak özel bir ihtiyaç durumunda direkt olarak bu bot için `Allow` direktifi kullanabilirsiniz. Örneğin, tüm siteyi engellediğiniz ancak belirli bir reklam sayfasını açmak istediğiniz senaryolarda bu faydalı olabilir.
Google AdSense ile ilgili politikalar hakkında daha fazla bilgi edinmek ve sitenizin reklam uyumluluğunu sağlamak için Google'ın resmi kaynaklarına başvurmanız her zaman en iyisidir. Ancak başlangıç noktası olarak, reklamlarınızın göründüğü tüm sayfaların `Mediapartners-Google` botu tarafından taranabilir olduğundan emin olmak, kilit bir adımdır.

Sonuç

Robots.txt dosyası, web sitenizin arama motorları ile olan iletişiminde küçük ama son derece kritik bir rol oynar. Bu dosyanın doğru bir şekilde oluşturulması ve en önemlisi web sitesi kök dizinine doğru bir şekilde yüklenmesi, sitenizin SEO performansını, tarama bütçesinin verimli kullanılmasını ve hatta Google AdSense gelirlerinizi doğrudan etkileyen bir faktördür.
Bir Robots Txt Üretici aracı kullanarak dosyanızı oluştururken veya manuel olarak yazarken, sitenizin ihtiyaçlarını dikkatlice analiz edin. Gereksiz engellemelerden kaçının, önemli içeriklerinizin taranabilir olduğundan emin olun ve sözdizimi hataları yapmaktan sakının. Dosyanızı sitenizin `public_html`, `www` veya ana alan adı klasörü gibi kök dizinine yüklediğinizden ve `siteniz.com/robots.txt` adresinden erişilebilir olduğunu doğruladığınızdan emin olun.
Düzenli olarak robots.txt dosyanızı gözden geçirin, web sitenizdeki değişikliklere göre güncelleyin ve Google Search Console gibi araçları kullanarak performansını izleyin. Bu özenli yaklaşım, sitenizin arama motorları tarafından doğru anlaşılmasını sağlayacak, dizinleme sürecini optimize edecek ve dijital dünyadaki varlığınızın sağlıklı bir şekilde büyümesine olanak tanıyacaktır. Unutmayın, doğru yerleştirilmiş ve yapılandırılmış bir robots.txt dosyası, başarılı bir web stratejisinin temel direklerinden biridir.